ProZ.com translation contests »
5th ProZ.com Translation Contest: "Travel" » English to Albanian » Entry by Fabiana Papastefani-Pezzoni

Source text in English

Translation by Fabiana Papastefani-Pezzoni (#3476) — Winner

All travel is now merely a means of moving a camera from place to place, all travellers are ruled by the all-powerful lens. Visitors old-fashioned enough to wish only to stand and look with their anachronistic eyes are shoved aside by the photographers, who take it for granted that while they do their ritual focusing, nothing else may move or cross their vision. Those peculiar souls without a camera must step aside for those more properly occupied, must wait while the rituals take place, and must bide their time while whole coaches stop and unleash upon the landscape the Instamatic God. And the populations of whole countries seeing themselves cannibalised, swallowed up, vacuumed into the black-ringed staring eye, wrench what they can from the cannibals. You want picture my house, my camel? You pay.

None of this would matter, perhaps, if anything worthwhile was being accomplished. If all the constant busyness and clicking produced, at its end, what had not existed before, images of beauty captured or truth told. But, sadly, this isn't so. The camera is simply graffiti made respectable.

The camera is the means by which we stamp ourselves on everything we see, under cover of recording the Wonders of the World already wonderfully
recorded by professionals and on sale at every corner bookshop and newsagent. But what use to show Aunt Maud, back home, postcards of the Tuscan landscape, since we are not in the picture to prove that we were there?

No stretch of rocks has verity unless I am within it. No monument exists
but for my wife, leaning against it. No temple is of interest without my face beside it, grinning. With my camera I appropriate everything beautiful, possess it, shrink it, domesticate it, and reproduce it on my blank sitting-room wall to prove to a selected audience of friends and family the one absolutely vital fact about these beauties: I saw them, I was there, I photographed them, and, ergo, they are.

from "Amateur Photography: the World as it isn't and our Fred" by Jill Tweedie in the Guardian
Tashmë të udhëtosh do të thotë thjeshtë të lëvizësh aparatin fotografik nga një vend në tjetrin; gjithë udhëtarët janë nën pushtetin e këtyre lenteve të gjithë-pushtetshme. Vizitorët e një mode të shkuar tashmë, aq sa ende shpresojnë të qëndrojnë dhe të vështrojnë rrotull me sytë e tyre anakronikë, janë fshirë tutje prej fotografëve, të cilët e marrin për të qenë faktin që, ndërsa ata kryejnë ritualin a tyre të fokusimit, asgjë të mos lëvizë përmes fushës së tyre të pamjes.

Ata shpirtra të çuditshëm pa një aparat në dorë duhet të bëjnë tutje për t’u lënë vendin atyre që kanë një punë më të përshtatshme për të bërë, duhet të bëjnë durim deri sa rituali të kryhet dhe duhet të presin radhën ndërsa varganë të tërë ndalin dhe lëshojnë mbi peizazhin Perëndinë e Çastit. Dhe popullata të tëra nga gjithë vendet që e shohin veten të kanibalizuar, të gëlltitur, të thithur brenda këtij syri të rrethuar me atë unazë të zezë, zhvatin ç’të munden nga këta kanibalë. Do të fotografosh shtëpinë time, gamilen time? Më paguaj!

Ndoshta asgjë nga këto nuk do kishte rëndësi po qe se do të sillnin ndonjë gjë me vlerë. Sikur gjithë ky rrëmet e këto shkrepje lartë e poshtë në fund të fundit të nxirrnin atë që ekzistonte më parë, pamje të bukurive të mbërthyera ose të vërteta të rrëfyera. Por, fatkeqësisht, nuk është kështu. Aparati fotografik s’është gjë tjetër veçse një grafit i një niveli më të lartë.

Aparati është mjeti me anë të të cilit ne gdhendim veten tonë mbi çdo gjë tjetër që shohim, me shkasin e fotografimit të Mrekullive të Botës, të cilat janë fotografuar mrekullisht prej kohësh nga profesionistë dhe shiten në çdo librari e kioskë gazetash. Po ç'vlerë do kishte t'i tregonim teto Llambrinisë në shtëpi kartolinat e peizazhit të Toskanës nëse nuk jemi vetë në ato fotografi për t’i provuar që edhe ne ishim aty?

Asnjë grumbull rrënojash nuk ka fije vërtetësie nëse unë nuk jam aty. Nuk ekziston asnjë monument kulture nëse ime shoqe nuk është aty, e mbështetur. Asnjë tempull a vend i shenjtë nuk ka fije interesi pa fytyrën time dhëmbë jashtë aty pranë. Me aparatin tim bëj timen çdo gjë të bukur, e pushtoj, e ngjesh, e përkul, dhe e var tek muri i zbrazët i dhomës sime të ndenjes, për t’i treguar një grupi të përzgjedhur miqsh dhe familjarësh të vetmin fakt absolutisht të rëndësishëm: Unë i pashë këto gjëra, unë isha atje, unë i fotografova ato, dhe si rrjedhojë: ato ekzistojnë.

Marrë nga “Fotografia Amatoriale: Bota, ashtu siç nuk është, dhe Fredi ynë”, nga Xhill Tuidi në gazetën "Guardian".